Klaas Wendrich in ziekenhuis
Zo’n jongske nog. Een manneke van tweeëneenhalf jaar dat ons met grote ogen aankijkt. De foto gunt ons een blik in zijn wereldje van bedden, nachtkastjes en gemaskerde zusters in wit gesteven schorten. Een witte wereld waar hij in zijn donkere kleding tegen afsteekt. De vijf verpleegkundigen, die ik bij zo’n foto toch liever met zusters aanspreek, worden op drie niveaus afgebeeld. Hurkend, zittend en staand. Het is alsof ze in ruimtelijke zin hun patiëntje willen afdekken. Aan de doelloosheid van hun handen is af te lezen dat ze hem het liefst van al op hun schoot hadden genomen. Het kan niet anders dan dat het ventje de veilige beschutting aan den lijve ondervindt. Hun zachte stemmen doen hem dromen van thuis. Mollige moederarmen vol van geur. Vader die hem op de schouders tilt. Keer op keer dat hij zij ouders achter de glazen tralies opmerkt stoot hij zich aan de domme gedachte van mee naar huis te mogen. De moeder die ze is. Wat moet ze nu? Verlangen en hunkering.
Acht weken brengt Klaasje Wendrich in het ziekenhuis door. Niet op de kinderafdeling maar in de barakken bestemd voor patiënten met paratyfus. Een zwaar besmettelijke ziekte waar je het liefst een straatje voor om loopt. Hier verblijft hij strikt gescheiden van zijn ouders en de verdere buitenwereld. Een omgeving waar het ‘ten strengste’ regeert. Verboden die dank zij de foto een menselijk tintje krijgen.
Op het ziekenhuispasje dat de eigenaar enigszins toegang geeft tot de zieke staat vermeld dat Klaasje ’s avonds om kwart voor 12 werd opgenomen. Een kind dat in deze verre nachtelijke uren naar het ziekenhuis wordt gebracht is ernstig ziek.
Brief voor Familie Wendrich
De foto kreeg een begeleidende brief mee. Gericht aan de familie Wendrich. Een brief die doet ervaren dat burgerlijke ongehoorzaamheid een uiting kan zijn van liefdevolle bejegening. De zusters van de barak, zoals ze noemen, zijn trots op hun mooie foto. Ze willen de familie daarvan laten meegenieten. Ik vermoed dat de foto lange tijd op het dressoir heeft gestaan. Ik ben ervan overtuigd dat foto én brief in de loop van de tijd een waardevol document werden. Een getuigenis van een moeilijke periode die in het fotoalbum een belangrijke plaats inneemt.
‘Klaasje’ schreef over deze periode: Als kind dronk ik vaak water uit de schotels waar de potten met (bemeste) tuinaarde op stonden. Dit is waarschijnlijk de oorzaak van mijn paratyfus. Ik werd ernstig ziek en de huisarts kon geen diagnose stellen. Als medicijn kreeg ik Arsenicum voorgeschreven! Mijn moeder bracht mij na enkele dagen, bijna buiten bewustzijn, bij de huisarts en deze adviseerde de dosis Arsenicum op te voeren. Dit advies volgden mijn ouders niet op. Ze hebben mij in allerijl naar het ziekenhuis gebracht. Hier werd paratyfus vastgesteld en kregen mijn ouders strenge inspectie of het huishouden wel proper en de bereiding van de maaltijden wel goed was. Deze inspectie werd enkele malen gedaan. Welke instantie is mij onbekend. Mijn moeder die het huis en de keuken altijd zeer schoon en netjes had, ervoer deze inspecties en ondervragingen als zeer kwetsend.
In de barak op Ziekenzorg was de opvang zeer liefdevol en goed. Zoals uit de brief blijkt. De barak was afgesloten voor bezoekers. Ook voor mijn ouders. Zij mochten mij alleen van achter het glas bekijken en omgekeerd. Dit was voor mijn ouders en vooral voor mijn moeder een vreselijke ervaring gedurende twee maanden. Als ik mijn ouders herkende wilde ik er graag uit. Maar dat was onmogelijk. Om scènes te voorkomen, vooral gedurende de eerste weken, werd dan geadviseerd allen om de hoek te kijken, zodat ik mijn ouders niet kon zien. De dag van ontslag was de eerste dag dat zij mij weer in de armen konden nemen.
Na mijn ontslag hebben enkele verpleegsters nog contact gehouden met mijn moeder en mij. Alleraardigste jonge dames waren het.
Klaasje is gegroeid tot Klaas Wendrich. Oprichter en Directeur van Ingenieursbureau Wendrich & Co en T.T.M. Holland.
Leen Fröberg.
16 januari 2011.